درآمد کارگران در سال 99 به چقدر رسید؟ - وبلاگ زرسید

به گزارش وبلاگ زرسید، به گزارش تجارت نیوز، یک کارگر بدون فرزند با حداقل یک سال سابقه کار در امسال نباید کمتر از 2 میلیون و 510 هزار تومان دریافتی داشته باشد؛ عددی که نسبت به سال 98 بیش از 33 درصد رشد یافته است.

حداقل مزد کارگران در سال 99 با 21 درصد رشد نسبت به سال 98 معین شد؛ اما تمامی دریافتی کارگران خلاصه به مزد نخواهد بود. اقلام همراه مزد، یعنی بن کارگری، حق سنوات و حق اولاد نیز بین 20 تا 150 درصد افزایش یافته اند.

با این حساب، حداقل دریافتی کارگری با یک سال سابقه کار در سال 99 معادل 2 میلیون و 510 هزار تومان در ماه خواهد بود که نسبت به سال گذشته، رشد 8/ 33 درصدی را نشان می دهد. این عدد مماس با نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار است که معادل 8/ 34 درصد گزارش شده بود. با این اوصاف، فرایند معین حداقل دستمزد بدون تایید نمایندگان کارگران و با امضای دو ضلع دولت و کارفرما به انتها رسید.

اگرچه این میزان افزایش حقوق نیز همچنان از سبد معیشتی موردنیاز کارگران عقب است، اما کارشناسان معتقدند با توجه به رشد مالی منفی و شرایط رکودی حاکم بر اقتصاد ایران، بنگاه ها و کارفرمایان برای تامین همین میزان افزایش حقوق نیز با چالش همراه شوند.

معین حداقل دستمزد

بامداد پنج شنبه حداقل دستمزد کارگران پس از جلسه ای که از ساعت 6 عصر چهارشنبه شروع شده بود، معین شد. البته این جلسه با توافق تمامی بازیگران انتها نیافت. نمایندگان کارگری صورت جلسه مصوب را امضا نکردند تا از این طریق، نارضایتی خود را از حداقل دستمزد معین شده نشان دهند. نمایندگان کارگری معتقد بودند که شورای عالی کار به ماده 41 قانون کار عمل ننموده است.

براساس این ماده قانونی شورای عالی کار همه ساله موظف است، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور یا صنایع مختلف با توجه به دو معیار معین کند. معیار اول تورم است که باید با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی اعلام می گردد، مورد ملاحظه قرار گیرد.

معیار دوم نیز سبد معیشتی است؛ براساس بند دوم این ماده قانونی حداقل مزد بدون آنکه مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی های کار محول شده را موردتوجه قرار دهد، باید به اندازه ای باشد تا زندگی یک خانواده را که تعداد متوسط آن ازسوی مراجع رسمی اعلام می گردد، تامین کند. در واقع حداقل مزد باید به گونه ای باشد که زندکی یک خانوار 3/ 3 نفره کارگری را تامین کند.

میزان افزایش مزد مبنا: براساس تصمیم شورای عالی کار حداقل مزد در سال 1399 روزانه معادل 611 هزار و 809 ریال معین شد. این عدد در قیاس با سال 98، معادل 21 درصد رشد نموده است. بر این اساس حداقل مزد ماهانه کارگران در امسال در ماه 30 روزه معادل یک میلیون و 835 هزار تومان معین شده است. این عدد در سال گذشته یک میلیون و 516 هزار تومان بود. نمایندگان کارگری معتقد بودند رقم تورمی بانک مرکزی که معادل 2/ 41 درصد بوده است در محاسبات شورای عالی کار لحاظ نشده است. البته نرخ تورم از سوی مرکز آمار 8/ 34 درصد اعلام شده است. نکته ای که باید به آن توجه کرد اینکه کارگران با مزایای همراه حقوق، می توانند افزایش حقوقی بیش از 21 درصد و نزدیک به نرخ تورم مرکز آمار را تجربه نمایند. همچنین سایر سطوح دستمزدی از ابتدی امسال به میزان 15 درصد به حقوق پایه شان افزوده می گردد، البته علاوه بر این افزایش درصدی، مشمول افزایش حقوق ثابت روزانه 30 هزار و 338 ریال نیز خواهند بود که برای ماه 30 روزه معادل 91 هزار تومان می گردد.

اقلام همراه دستمزد: دریافتی کارگران در یک ماه صرفا شامل مزد نمی گردد. کارگران دارای مزایای حین کار شامل یاری هزینه اقلام مصرفی خانوار، حق اولاد و حق مسکن نیز می شوند. از بین اقلام حمایتی کارگران، بن کارگری، حق اولاد و نرخ پایه سنوات با افزایش همراه شده است. نرخ پایه سنوات در سال 1399 در خصوص کارگران دارای قرارداد دائم و موقت مشمول قانون کار که دارای یک سال سابقه کار شده یا یک سال از دریافت آخرین پایه (سنوات) آنان در همان کارگاه گذشته باشد، روزانه معادل 58 هزار و 333 ریال معین شده است. در واقع در هر ماه 30 روزه، کارگری با بیش از یک سال سابقه کار مشمول دریافت 175 هزار تومان خواهد بود. این عدد در قیاس با سال گذشته 5/ 2 برابر شده است. حق سنوات در سال گذشته معادل 70 هزار تومان بود. بن خواربار یا مبلغ یاری هزینه اقلام مصرفی خانوار نیز که به عنوان مزایای رفاهی و انگیزه ای در نظر گرفته می گردد، از 190 هزار تومان در سال 98 به 400 هزار تومان در امسال رسیده است؛ معادل 110 درصد افزایش. علاوه بر این حق اولاد نیز که به شکل ضریبی از حداقل حقوق معین می گردد، در امسال، 21 درصد نسبت به سال 98 افزایش می یابد. حق اولاد برای یک فرزند معادل 183 هزار تومان خواهد بود. یاری هزینه دیگر همراه حقوق، حق مسکن است که در سال گذشته 100 هزار تومان بود و فعلا تغییری ننموده است. البته بعضی حدس ها وجود دارد که حق مسکن نیز به 200 هزار تومان خواهد رسید. تغییر حق مسکن احتیاج به تایید هیات وزیران دارد. با این اوصاف، اگر حداقل دریافتی کارگران در سال 99 حساب گردد، یک کارگر مجرد یا متاهل بدون فرزند با حداقل یک سال سابقه کار کمتر از 2 میلیون و 510 هزار تومان دریافت نخواهد کرد که این عدد نسبت به سال گذشته بیش از 33 درصد رشد را نشان می دهد.

نحوه افزایش حقوق سایر سطوح

در خصوص افزایش حقوق سایر سطوح درآمدی شاید این تصور به وجود آید که تنها مشمول 15 درصد افزایش حقوق به علاوه 90 هزار تومان ثابت خواهند بود؛ اما سایر سطوح درآمدی نیز از افزایش مبلغ مزایای رفاهی و انگیزه ای بهره مند خواهند شد. افرادی که در سال گذشته یک ریال بالاتر از حداقل حقوق پایه، دریافتی داشته اند در گروه سایر سطوح قرار می گیرند. در سال 98، حداقل حقوق پایه معادل یک میلیون و 516 هزار تومان بود. بر این اساس اگر حقوق پایه شخصی یک میلیون و 600 هزار تومان بوده باشد، در این گروه قرار می گیرد. برای این شخص که در سال گذشته هر ماه، معادل یک میلیون و 960 هزار تومان دریافتی داشته است(حقوق پایه به همراه مزایای رفاهی)، امسال میزان دریافتی به 2 میلیون و 605 هزار تومان خواهد رسید، یعنی 9/ 32 درصد افزایش. هر چه میزان حقوق پایه بالاتر باشد، میزان افزایش در مجموع دریافتی شخص نیز در سال 99 کمتر خواهد بود. فرضا اگر حقوق پایه کارگری در سال 98 معادل 5 میلیون تومان بوده باشد، دریافتی او امسال معادل 5/ 21 درصد افزایش خواهد یافت.

ملاحظه افزایش دستمزد

معین حداقل دستمزد نوعی سیاست اجتماعی تاثیرگذار در هر دو حوزه اجتماعی و مالی است و خطا در معین آن می تواند به پیامدهای نامطلوب در کوتاه مدت و درازمدت بینجامد. مطالعات جامع اقتصاد ایران نشان می دهد که بیش از 90 درصد کشورهای دنیا حداقل دستمزد دارند. اما تعداد کشورهایی که حداقل دستمزد های سراسری و یکسان دارند، بسیار کم است. معمولا حداقل دستمزد ها براساس سن، منطقه، بخش مالی فعالیت، نوع شغل، سابقه و معلولیت تفاوت دارد.

اما در ایران هر سال، یک عدد به عنوان کف دستمزد سال اعلام می گردد. در حالی که در کشورهای توسعه یافته، بسته به مناطق مختلف کشور حداقل دستمزد های متفاوتی وضع می گردد. مثلا در ایران، شاید کارگرانی که در کلان شهرهای گران مانند تهران زندگی می نمایند، از حداقل دستمزد امسال ناراضی باشند، اما همین عدد برای کارگران فعال در شهرهای کوچک مناسب باشد.

در مطالعات جامع اقتصاد ایران معیار انتخاب سطح حداقل دستمزد یعنی معیار هزینه زندگی، به عنوان یک معیار نادرست قلمداد شده بود. اقتصاددانان معتقدند رویکرد اصلاحی برای حداقل دستمزد در اقتصاد ایران باید دارای 3 راس باشد: برداشتن بار حمایتی از روی موضوع حداقل دستمزد و سپردن آن به نظام تامین اجتماعی، اصلاح نظام تامین اجتماعی به گونه ای که فشار اجتماعی برای حمایت ار راه حداقل دستمزد کاهش یابد و در نهایت معین حداقل دستمزد براساس جغرافیا و سن.

بار حمایتی از کارگران به وسیله حداقل دستمزد می تواند نتیجه عکس داشته باشد. در واقع با اجباری شدن افزایش حقوق ها به میزان معین شده، کارفرمایان ناچار به اعمال آن برای حقوق کارگران خود هستند. اما اگر درآمد کارفرمایان به میزان افزایش حقوق کارگران رشد ننموده باشد، آنها مانعی برای اخراج کارگران ندارند. در حقیقت ابزار حقوقی که برای حمایت از کارگران به کار گرفته شده است، می تواند نتیجه کاملا برعکس داشته باشد و به ضرر کارگران و بیکاری گسترده ختم گردد.

هنگامی که فضای حاکم بر اقتصاد کلان رکود تورمی است، به این معنی است که احتمالا فروش محصولات بنگاه های مالی با افزایش قیمت همراه شده اما از آن طرف در حجم فروش با کاهش همراه است. در چنین حالتی اگر میزان افزایش درآمد بنگاه مالی به افزایش حقوق تکلیف شده نرسد، مساوی با تعدیل نیرو خواهد بود. از نظر کارشناسان در نظر دریافت چنین ملاحظاتی برای معین حداقل دستمزد، برای حمایت از حقوق کارگران لازم است.

منبع: دنیای اقتصاد